VII Ogólnopolski Rajd Rowerowy GENESIS

Relacja z Rajdu

W VII Ogólnopolskim Rajdzie Rowerowym GENESIS brało udział 30 cyklistów z: Zielonej Góry, Szczecina, Pleszewa, Kiekrza, Włoszanowa, Skrzebowa Wolsztyna, Łodzi, Zgierza i Gniezna.

W piątkowy wieczór, po otwarciu rajdu, udaliśmy się na spacer do Muzeum Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka” prowadzonego przez Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób z Zaburzeniami Psychicznymi CONCORDIA. Muzeum powstało w roku 1994 na początku jako izba historyczna. W drodze do muzeum zatrzymaliśmy się przy pomniku ostatniej koronowanej głowy w Gnieźnie, to jest przy monumencie Wacława II.

Szpital „Dziekanka”, obecnie Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. A. Piotrowskiego w Gnieźnie powołany w 1889 r. na Sejmiku Krajowym w Poznaniu usytuowany został we wsi Dziekanka koło Gniezna, od której przyjął nazwę. Przeznaczony był dla 1000 pacjentów i należał do jednych z najnowocześniejszych szpitali dla psychicznie i nerwowo chorych w kraju. Zespół zabudowań składający się z 21 pawilonów szpitalnych i 29 budynków o różnym przeznaczeniu, powstał w latach 1890-1894 według projektu Brauna. Szpital z parkiem założonym w końcu XIX w. zajmował teren 25 hektarów. Do szpitala należało 100 hektarowe gospodarstwo przyszpitalne i 32 hektarowe gospodarstwo rolne w Modliszewie. W 1894 r. przyjęci zostali pierwsi chorzy. W 1895 r. na terenie szpitala ukończona została budowa kaplicy dwuwyznaniowej z dwoma ołtarzami dla katolików i ewangelików. Szpital był całkowicie wystarczalny, posiadał własne ujęcie wody z wieżą ciśnień, elektrownie i pełne zaplecze techniczne. W latach 1914-1918 część szpitala została przeznaczona na lazaret wojskowy. W 1919 pierwszym polskim dyrektorem został wybitny lekarz Aleksander Piotrowski (doktor medycyny, filozofii i muzykolog), który doprowadził obiekt pod względem opieki nad chorymi do przodujących w Europie. Znacznie poprawił warunki socjalne chorych i udoskonalił metody lecznicze i rehabilitacyjne. Lata okupacji hitlerowskiej to okres zbrodni na chorych, to w tutejszym szpitalu Niemcy testowali metody unicestwiania ludzi poprzez zagazowanie. W czasie II wojny światowej w szpitalu udokumentowano 3586 przypadków zagłady pacjentów. Po wojnie szpital kontynuował zasady lecznictwa wprowadzone przez dyrektora Piotrowskiego niedocenionego prekursora lecznictwa psychiatrycznego w skali światowej.

W drodze na bazę noclegową przeszliśmy przez Park Piastowski gdzie zatrzymaliśmy się przy monumencie Lecha, legendarnego założyciela miasta.

W sobotę, po porannym posiłku, wyruszyliśmy na 70km trasę rowerową prowadzącą  przez Leśniewo, Lipki, Rakowo, Wiktorowo do Iwna. W drodze zatrzymaliśmy się przy pamiątkowym krzyżu upamiętniającym śmierć braci Skórzewskich władających Czerniejewem, z których jeden zginął na polowaniu w lasach Czerniejewskich, właśnie w tym miejscu. Kolejnym miejscem odpoczynku był historyczny cmentarzyk osadników olenderskich w Rakowie. Osadnictwo olenderskie rozpoczęło się za czasów Jagiellonów i trwało aż do około 1823 roku. Olędrzy byli  zazwyczaj pochodzenia niderlandzkiego, fryzyjskiego, śląskiego i niemieckiego. Byli uchodźcami religijnymi i szukali w Polsce schronienia, w zamian otrzymywali ziemie w dzierżawę, zwykle wymagające karczunku lub nieużytki wymagające regulacji wodnych. Wyróżniali się wysoką kulturą rolną i w odróżnieniu od chłopa pańszczyźnianego byli wolni, mieli swój samorząd i ławników.

Kolejny etap wędrówki to Iwno. Początki Iwna sięgają czasów wczesnośredniowiecznych. Wieś położona była na dawnym szlaku z Poznania do Gniezna, w pobliżu wczesnośredniowiecznego grodu w Gieczu. Średniowieczną metrykę Iwna, ujawnioną w badaniach archeologicznych, potwierdzają źródła pisane. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1319 r. (Gywna). Iwno znajdowało się wówczas w rękach znanego rodu Grzymalitów. Ich siedzibą był najprawdopodobniej drewniany dwór, którego ślady odkryto podczas badań archeologicznych. Z rodem tym łączy się także lokacja wsi na prawie niemieckim (1421). Grzymalici utracili Iwno w 1434 r. Dalszy rozwój wsi wiąże się z rodziną Tomickich herbu Łodzia (XV w.), którzy następnie nosili nazwisko Iwieńskich (XVI w.). Ich siedzibą był istniejący od początku XVI w. dwór murowany o nieznanej formie. Następni właściciele, Krzyccy wznieśli w Iwnie nowy, murowany dwór (1778-1780). Od roku 1842 majątek należał już do  Mielżyńskich. W latach 1850-1857 powstał korpus główny pałacu oraz zabudowania gospodarcze folwarku i kolonia mieszkalna. W latach późniejszych (1868-1872) rezydencja została powiększona o dwa boczne pawilony, połączone z korpusem korytarzowymi łącznikami. Przed 1912 r. do mieszczącego ogród zimowy wschodniego pawilonu bocznego dobudowano oranżerię oraz powiększono taras przed wejściem głównym. Znaczny rozwój majątku nastąpił w okresie międzywojennym. Ważne miejsce w gospodarstwie zajmowała hodowla koni (konie czystej krwi angielskiej). Stadnina w Iwnie była drugą co do wielkości w Wielkopolsce. W 1945 r. konie zostały wywiezione, jednak wkrótce powstała Państwowa Stadnina Koni Iwno, która przejęła tutejszy pałac wraz z parkiem oraz zabudowania folwarczne i grunty należące do dawnej posiadłości Mielżyńskich. To tu miedzy innym kręcono sceny do filmu „Karino”.

W Iwnie mieliśmy okazję zwiedzić także kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Szkaplerznej wybudowany na miejscu starego drewnianego w 1783r. Fundatorem kościoła murowanego był kasztelan Nekielski Onufry Krzycki. W późnobarokowej świątyni  zachowały się pamiątki z wcześniejszych budowli w tym krucyfiks oraz płyta nagrobna oraz kamienne płaskorzeźby. Na tyłach kościoła znajduje się kaplica-grobowiec Mielżyńskich, ostatnich właścicieli Majątku w Iwnie przed II wojną światową.

W drodze powrotnej do Gniezna zatrzymaliśmy się jeszcze w Sannikach miejscu urodzenia znanego polskiego Generała Ignacego Prądzyńskiego wodza powstania Listopadowego  oraz Jeziercach nad jeziorem Uli i w Wierzycach, gdzie uzupełniliśmy płyny zakupione w lokalnym sklepie.

Wieczorem, po spożyciu obiadokolacji, udaliśmy się zgodnie z planem do Fabryki Nalewek gdzie nastąpiła integracja grupy przy kosztowaniu lokalnych, aczkolwiek znanych na całym świecie nalewek Bolesława Kasprowicza. Bolesław Kasprowicz zasłużył się dla rozwoju polskiego życia społecznego i gospodarczego na Pomorzu. Był znanym filantropem. Zasiadał w magistracie Gniezna, a w 1919 roku objął funkcję polskiego prezydenta miasta. Ufundował Gimnazjum Żeńskie im. błogosławionej Jolenty. Wsparł przygotowania do wybuchu Powstania Wielkopolskiego, w którym udział wziął jego syn Bolesław Piotr Kasprowicz. Współorganizował Targi Poznańskie.

Niedzielnym porankiem wyruszyliśmy na krótką 30km trasę do Lawendowych Zdroji w Pakszynie. W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się przy starym kirkucie pod Czerniejewem oraz w Gębarzewie w miejscu lądowania Jana Pawła II w czasie pierwszej pielgrzymki do  Polski.

Wszystkim uczestnikom rajdu dziękujemy za wspaniałą atmosferę i zapraszamy na kolejną edycję w roku 2023.

Dziękujemy Starostwu za przekazane materiały piśmienne i mapy. Urzędowi Miasta Gniezna dziękujemy za przygotowane pamiątki oraz za wsparcie uczestników rajdu izotonikami.

Dziękujemy także panu Arturowi i Arkadiuszowi za oprowadzenie po muzeum szpitala „Dziekanki” i pouczający wykład oraz przygotowane upominki/rękodzieła od Stowarzyszenia Concordia.

Regulamin

1. Cele Rajdu
   • poznanie walorów turystyczno-krajoznawczych Ziemi Gnieźnieńskiej,
   • propagowanie wiedzy historycznej związanej z Pierwszą Stolicą Polski,
   • wymiana doświadczeń i integracja miłośników turystyki rowerowej,
   • propagowanie aktywnego wypoczynku poprzez turystykę rowerową.
2. Organizatorzy
   • Klub Turystyki Rowerowej PTTK GENESIS,
   • PTTK Oddział Ziemi Gnieźnieńskiej w Gnieźnie.
3. Rajd wspierają
   • Starostwo Powiatowe w Gnieźnie,
   • Urząd Miasta Gniezna.
4. Kierownictwo Rajdu
   • Komandor: Paweł Kubasik (kontakt po godz. 16.00, tel. 695 244 160)
   • Kwatermistrz: Magdalena K,
   • Sekretariat: Małgorzata D, Ewa B,
   • Obsługa: Beata P, Marian G, Witosław S, Jerzy P, Adam B
5. Termin i baza Rajdu
   Rajd odbędzie się w terminie 24 - 26.06.2022
   Baza Rajdu: Internat Wielkopolskiego Samorządowego Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego ul. Mieszka I 27 w Gnieźnie.
6. Zgłoszenia i opłaty
   W Rajdzie mogą uczestniczyć turyści, którzy przesłali pocztą elektroniczną na adres: ktrgenesis@op.pl do dnia 30.05.2022 r. wypełnioną i podpisaną kartę zgłoszenia oraz dowód wpłaty. Uczestnicy niepełnoletni mogą brać udział wyłącznie z opiekunem - osobą dorosłą.

   Opłata za rajd (pełne świadczenia)
   • Członkowie PTTK (ważna legitymacja PTTK do wglądu) - 150 zł
   • Pozostali uczestnicy - 160 zł
   • 2 noclegi w internacie - opłata wnoszona tylko w gotówce przy zameldowaniu w kwocie 97,20 zł. Noclegi w pokojach dwuosobowych typu studio.

   Opłata za rajd dla uczestników bez pełnych świadczeń (bez 2 noclegów, kolacji, 2 śniadań, obiadokolacji i degustacji):
   • Członkowie PTTK (ważna legitymacja PTTK do wglądu) – 15 zł
   • Pozostali uczestnicy – 20 zł

   Opłatę za Rajd, bez opłaty za nocleg, należy wnieść na konto bankowe: BGŻ S.A. 69 2030 0045 1110 0000 0403 9980 z dopiskiem GENESIS 2022.
   Liczba uczestników ograniczona.
    

7. Świadczenia
   • 2 noclegi - łóżko z pościelą w internacie (przy pełnych świadczeniach),
   • kolacja, 2 śniadania oraz obiadokolacja (przy pełnych świadczeniach),
   • piątkowe zwiedzanie,
   • konkursy z nagrodami,
   • posiłek turystyczny na sobotniej trasie,
   • wklejka rajdowa,
   • degustacja w Fabryce Nalewek w podziemiach Hotelu Pietrak (przy pełnych świadczeniach).
8. Program Rajdu
   • Piątek 24.06.2022
     • Godz. 16.00 przyjmowanie uczestników
     • Godz. 17.30 powitanie uczestników Rajdu
     • Godz. 18.30 wieczorny spacer do Muzeum Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka”
   • Sobota 25.06.2022
     • Godz. 8.00 - 8.30 śniadanie (przy pełnych świadczeniach)
     • Godz. 9.00 wyjazd na trasę rowerową, ok. 70 km: Gniezno - Iwno - Gniezno
     • Godz. 17.30 obiadokolacja (przy pełnych świadczeniach)
     • Godz. 19.00 degustacja w Fabryce Nalewek w podziemiach Hotelu Pietrak
   • Niedziela 26.06.2022
     • Godz. 8.00 możliwość udziału we mszy św. - Katedra Gnieźnieńska (otwarte słynne „Drzwi Gnieźnieńskie”)
     • Godz. 9:30 śniadanie (przy pełnych świadczeniach)
     • Godz. 10:00 wyjazd na trasę rowerową, ok. 20 km: Gniezno - Gębarzewo - Gniezno
     • Godz. 13:30 powrót do bazy - pożegnanie uczestników Rajdu
     • Godz. 15:00 opuszczenie bazy w internacie
9. Postanowienia końcowe
   • uczestnicy zobowiązani są do posiadania roweru wyposażonego zgodnie z Prawem o Ruchu Drogowym,
   • uczestnicy zobowiązani są do przestrzegania zarządzeń Komandora Rajdu
   • i Organizatorów oraz zapisów niniejszego regulaminu,
   • rezygnacja z udziału w Rajdzie po upływie terminu zgłoszenia nie upoważnia do żądania zwrotu opłaty za Rajd,
   • nie wzięcie udziału w Rajdzie nie upoważnia do zwrotu opłaty za Rajd,
   • członkowie PTTK podlegają ubezpieczeniu zgodnie z zasadami określonymi w zarządzeniu Sekretarza Generalnego ZG PTTK. Pozostali uczestnicy ubezpieczają się indywidualnie,
   • w czasie trwania Rajdu organizatorzy nie ponoszą odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez uczestników osobom trzecim i odwrotnie,
   • udział w Rajdzie odbywa się na własną odpowiedzialność,
   • uczestnicy Rajdu wyrażają zgodę na wykorzystanie swych wizerunków w relacjach z przebiegu Rajdu zamieszczonych w mediach oraz materiałach promocyjnych organizatorów,
   • ostateczna interpretacja niniejszego regulaminu należy do organizatorów.

Serdecznie zapraszamy!
Organizatorzy Rajdu